„NIE
ŻYJE SIĘ, NIE KOCHA SIĘ, NIE UMIERA SIĘ – NA PRÓBĘ…”
BIOGRAFIA JANA PAWŁA II
Papież przełomów,
myśliciel i filozof, człowiek kultury i sztuki, poeta i aktor, miłośnik gór,
człowiek pokoju i dialogu, niestrudzony pielgrzym, inspirator przemian na
świecie, mistyk, człowiek wiary – JAN PAWEŁ II.
Jego dziedzictwo intelektualne i duchowe
inspiruje Centrum Myśli Jana Pawła II do podejmowania działań w dziedzinie
kultury, nauki i wychowania.
DZIECIŃSTWO I MŁODOŚĆ
Karol Józef Wojtyła urodził się 18 maja
1920 roku w Wadowicach (niedaleko Krakowa) jako drugi syn Karola
Wojtyły seniora i Emilii z Kaczorowskich. Miał starszego o 14 lat brata
Edmunda, a jego siostra Olga zmarła tuż po urodzeniu. Karol został
ochrzczony 20 czerwca 1920 roku. Rodzina Wojtyłów wiodła
skromne życie. Ojciec, porucznik, był urzędnikiem administracji wojskowej.
Matka prowadziła dom. W domu Wojtyłów panowała religijna atmosfera, a oni sami
cieszyli się szacunkiem wśród mieszkańców. W Wadowicach mieszkała wówczas
liczna społeczność żydowska.
Gdy Karol miał dziewięć lat, zmarła jego
matka. Po pogrzebie ojciec zabrał synów do Sanktuarium Maryjnego w Kalwarii
Zebrzydowskiej, do którego przyszły papież często powracał. Trzy lata później
zmarł jego brat Edmund, który był lekarzem i zaraził się od pacjentki
szkarlatyną w szpitalu w Bielsku-Białej.
W 1930 roku rozpoczął
naukę w I Państwowym Gimnazjum Męskim im. Marcina Wadowity w Wadowicach.
W pierwszej klasie gimnazjum, wstąpił do kółka ministranckiego
prowadzonego przez księdza Kazimierza Figlewicza. W latach gimnazjalnych
objawił się także talent pisarski i aktorski Karola. Chętnie grał w piłkę
nożną, szczególnie na pozycji bramkarza.
Po zdaniu egzaminu maturalnego w 1938
roku, Karol Wojtyła rozpoczął studia polonistyczne na Uniwersytecie
Jagiellońskim i w związku z tym wraz z ojcem przeprowadził się do Krakowa.
Zamieszkali przy ulicy Tynieckiej 10 w dwóch pokoikach w suterenie.
Filologia polska na Uniwersytecie Jagiellońskim przeżywała wówczas okres swojej
świetności, tworząc doskonałe środowisko do rozwoju intelektualnego.
CZAS WOJNY
Nadszedł 1
września 1939 roku. 6 września wojska niemieckie wkroczyły
do Krakowa. W wyniku Sonderaktion Krakau 6 listopada 1939 roku zamknięto
Uniwersytet Jagielloński, a profesorów wywieziono do obozu Sachsenhausen. Karol
znalazł pracę w Zakładach Chemicznych „Solvay” w Borku Fałęckim. Ciężka praca w
kamieniołomach dawała względne bezpieczeństwo, gdyż Niemcy uznawali zakład za
potrzebny.
W tym czasie Karol Wojtyła wziął udział
w rekolekcjach organizowanych w parafii św. Stanisława Kostki na Dębnikach.
Tutaj nawiązał kontakt z krawcem Janem Tyranowskim. Oczytany w pismach św. Jana
od Krzyża i św. Teresy z Avila, swoimi zainteresowaniami wywarł wpływ na
Wojtyłę.
Na początku 1941 roku
ojciec Wojtyły zachorował. Gdy 18 lutego Karol, który się nim
opiekował, wrócił do domu, zastał swego ojca martwego. Tę śmierć odczuł bardzo
boleśnie. Karola Wojtyłę seniora pochowano na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.
A młody Karol zamieszkał u państwa Kydryńskich, którzy ofiarowali mu swoją
pomoc i wsparcie.
W przezwyciężeniu smutku po stracie ojca
Karolowi pomógł dawny nauczyciel z Wadowic, Mieczysław Kotlarczyk. Założył
teatr nazwany później Teatrem Rapsodycznym. Repertuar obejmował m.in. „Quo
vadis”, „Króla-Ducha”, „Beniowskiego” i „Pana Tadeusza”. Z teatrem od początku
istnienia związał się także Karol Wojtyła.
W 1942 roku Wojtyła
podjął decyzję o wstąpieniu do tajnego seminarium duchownego. Rano asystował
przy mszy księciu metropolicie Adamowi Sapiesze, a potem pracował w „Solvayu”.
Noce poświęcał nauce. Sytuacja zmieniła się na początku sierpnia
1944 roku. Niemcy przeprowadzili masowe łapanki, aby uniknąć wybuchu
powstania ludności Krakowa. Wywozili wszystkich ujętych młodych mężczyzn –
niedziela 6 sierpnia 1944 została nazwana „czarną niedzielą”.
Wojtyła uniknął łapanki, gdyż dzięki arcybiskupowi Sapiesze klerycy znaleźli
schronienie w pałacu biskupim. 18 stycznia 1945 roku do
Krakowa wkroczyły wojska sowieckie.
POSŁUGA KAPŁAŃSKA I BISKUPIA
Po wojnie, w sierpniu 1946 roku Wojtyła ukończył celująco czteroletnie
studia teologiczne. 1 listopada z rąk kardynała Sapiehy otrzymał
święcenia kapłańskie, a następnie odprawił swoją pierwszą mszę świętej
w krypcie św. Leonarda na Wawelu. 15 listopada udał się
do Rzymu, aby podjąć studia na Papieskim Uniwersytecie Dominikańskim –
Angelicum. Zamieszkiwał wówczas w Kolegium Belgijskim przy Via del
Quirinale 26. Wojtyła miał również poznawać Rzym i podpatrywać metody
prowadzenia działalności duszpasterskiej, stosowane w innych krajach.
W Rzymie uczestniczył we mszy św. celebrowanej przez Ojca Pio. Według
relacji niektórych osób Ojciec Pio przepowiedział Karolowi Wojtyle, iż obejmie
on Tron Piotrowy.
Po zdaniu egzaminu licencjackiego
Wojtyła przeznaczył drugi rok studiów na pisanie doktoratu pod kierunkiem
profesora Reginalda Garrigou-Lagrange’a. Temat jego rozprawy doktorskiej
brzmiał: „Zagadnienia wiary u świętego Jana od Krzyża”. Za pracę uzyskał
najwyższą ocenę, jednak formalnie nie przyznano mu tytułu doktora. Jego praca
bowiem nie została wydrukowana, na co nie miał wtedy funduszy.
Po powrocie do kraju Wojtyła został
skierowany do niewielkiej miejscowości Niegowić. Był wikariuszem w parafii,
jednocześnie obronił poszerzoną wersję swojej rozprawy doktorskiej. Po 13
miesiącach kardynał Sapieha przeniósł wikarego do parafii św. Floriana w
Krakowie. Wojtyła cieszył się sympatią wiernych, w szczególności
młodzieży, dla której prowadził duszpasterstwo. Na przeprowadzane przez niego
rekolekcje przychodziły setki osób. Jeździł z młodymi na pielgrzymki, wędrówki
górskie i spływy kajakowe. Studenci skupieni wokół księdza, a potem biskupa
Wojtyły tworzyli tzw. Środowisko, a do ich duszpasterza przylgnął przydomek
„Wujek”.
W lipcu 1951 roku zmarł kardynał
Adam Sapieha. Administratorem archidiecezji krakowskiej został arcybiskup
Eugeniusz Baziak. Udzielił Wojtyle urlopu naukowego na opracowanie rozprawy
habilitacyjnej. Wojtyła wyprowadził się wówczas z plebanii i przez następnych
siedem lat mieszkał u ks. prof. Ignacego Różyckiego przy ulicy Kanonicznej
19. 12 grudnia 1953 roku praca habilitacyjna Wojtyły
zatytułowana „Ocena możliwości oparcia etyki chrześcijańskiej na założeniach
systemu Maxa Schelera” została jednogłośnie przyjęta przez radę ówczesnego
Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Jagiellońskiego (z którego powstała później,
w roku 1981, Papieska Akademia Teologiczna). Ministerstwo
Szkolnictwa Wyższego nie zatwierdziło jednak tytułu naukowego i dopiero 31
października 1957 roku Wojtyła otrzymał tytuł docenta. Rozpoczął pracę
w Metropolitalnym Seminarium Duchownym w Krakowie oraz na Uniwersytecie
Jagiellońskim. Wkrótce Wojtyła zaczął również wykładać na Katolickim
Uniwersytecie Lubelskim, gdzie po dwóch latach objął Katedrę Etyki. Na jego
wykłady przychodziło tylu studentów, że niektórzy musieli siadać na
podłodze. Owocem pracy naukowej oraz rozmów z młodzieżą była książka
„Miłość i odpowiedzialność” poruszająca kwestie teologii ciała.
W lipcu 1958 roku nadeszła z Rzymu decyzja Piusa XII dotycząca powołania Wojtyły
na biskupa pomocniczego archidiecezji. Mając 38 lat, Karol Wojtyła został
najmłodszym polskim biskupem. Jego konsekracji 28 lipca 1958 roku
przed głównym ołtarzem katedry wawelskiej, dokonali arcybiskup Eugeniusz Baziak
oraz biskupi Franciszek Jop z Opola i Bolesław Kominek z Wrocławia. Nowy
krakowski biskup przyjął za dewizę słowa: „Totus Tuus” (Cały Twój),
zaczerpnięte z pism Ludwika Marii Grignon de Montforta, które oznaczały
całkowite oddanie się w opiekę Maryi i poprzez nią Chrystusowi. Pozostały one
także dewizą papieża Jana Pawła II.
Wyniesienie do rangi biskupa
pomocniczego pociągało za sobą nowe obowiązki. Walczył m.in. o pozwolenie na
budowę kościoła w Nowej Hucie, którego władze komunistyczne nie chciały
udzielić. Już jako kardynał poświęcił świątynię w 1977 roku.
Sobór Watykański II, ważne wydarzenie
dla Kościoła powszechnego, rozpoczął się 11 października 1962 roku.
Biskup Wojtyła odznaczał się wyjątkową aktywnością w pracach soborowych. Znając
doskonale łacinę, zabierał głos i pisał opracowania. Miał znaczący udział w
przygotowaniu tekstu Konstytucji duszpasterskiej o Kościele w świecie
współczesnym Gaudium et spes.
30 grudnia 1963 r. papież Paweł VI poinformował bp. Wojtyłę telefonicznie o nominacji
na stanowisko arcybiskupa metropolity krakowskiego. Komunistyczne władze
Polski, które uprzednio odrzuciły szereg kandydatur wysuniętych przez prymasa
Stefana Wyszyńskiego, zaaprobowały biskupa Wojtyłę. Uważały bowiem błędnie, że
nie będzie się interesował kwestiami politycznymi i uda się go skłócić z
Prymasem. Ingres miał miejsce 8 marca 1964 roku na Wawelu.
Arcybiskup Wojtyła aktywnie uczestniczył w kolejnych sesjach Soboru
Watykańskiego II, który zakończył się w 1965 r., jednocześnie angażował się w
przygotowania do obchodów Millenium Chrztu Polski.
26 czerwca 1967 roku papież Paweł VI mianował abp. Wojtyłę kardynałem. Mimo ciążących
na nim obowiązków nie zaniedbywał Krakowa. Zorganizował sprawny system
nauczania religii poza szkołą, prowadził spotkania dla par i małżeństw. Z tych
spotkań narodził się Instytut Rodziny, który po latach stał się integralną
częścią Papieskiej Akademii Teologicznej. W maju 1972 roku metropolita Krakowa
zainaugurował obrady Synodu Archidiecezji Krakowskiej, trwające nieprzerwanie
do 1979 roku. Jego celem było wprowadzanie na gruncie lokalnym wskazań Soboru
Watykańskiego II.
Zaproszony do Watykanu na pierwszy Synod
Biskupów, który miał się odbyć jesienią 1967 roku, zdecydował
się nie wziąć w nim udziału na znak solidarności z prymasem Wyszyńskim, który
nie dostał pozwolenia na wyjazd z kraju. W kolejnych synodach Wojtyła brał już
udział i był jednym z najbardziej aktywnych uczestników. Jego zaangażowanie nie
uszło uwagi papieża Pawła VI. Kardynał Wojtyła wraz z krakowskimi
współpracownikami miał znaczący wpływ na treść encykliki „Humanae vitae” Pawła
VI dotyczącej miłości i odpowiedzialności.
Jako kardynał, Wojtyła kontynuował swoje
prace badawcze, czego owocem była książka „Osoba i czyn”, uważana za jedno z
głównych dzieł filozoficznych przyszłego papieża. Wojtyła uczestniczył także w
pracach kolejnych kongresów teologów polskich oraz w międzynarodowych zjazdach
teologicznych. Odbywał podróże do Stanów Zjednoczonych, Kanady, Australii i
Republiki Federalnej Niemiec.
Był członkiem trzech kongregacji kurii i
członkiem Synodu Biskupów. Regularnie odwiedzał papieża podczas prywatnych
audiencji. W lutym 1976 roku został poproszony o
przeprowadzenie rekolekcji dla Kurii Rzymskiej, co było wyjątkowym
wyróżnieniem. W maju 1978 roku Karol Wojtyła odwiedził Pawła
VI po raz ostatni. 12 sierpnia kardynałowie Wyszyński i
Wojtyła przybyli do Rzymu, by uczestniczyć w uroczystościach pogrzebowych, a
następnie w konklawe, które miało wybrać następcę Pawła VI. 26 sierpnia na
nowego papieża wybrany został Albino Luciani, arcybiskup Wenecji. Przyjął on
imię: Jan Paweł I. Nie dane mu było jednak długo cieszyć się papieską
godnością. Zmarł już 28 września tegoż roku. 4
października odbył się pogrzeb zmarłego papieża, po nim nastąpił okres
żałoby oraz kolejne konklawe.
PONTYFIKAT JANA PAWŁA II
Głosowanie
przeprowadzone 16 października 1978 roku wskazało na nowego
papieża Karola Wojtyłę. O godzinie 18.18 nad Kaplicą Sykstyńską uniósł się
biały dym, wywołując okrzyki radości wiernych, zgromadzonych na placu św.
Piotra. Wybór przerwał wielowiekową tradycję powoływania na Tron Piotrowy
duchownych włoskich. 22 października odbyła się inauguracja
pontyfikatu. W czasie homilii wypowiedział słynne słowa: „Nie lękajcie się!
Otwórzcie drzwi Chrystusowi”.
Pontyfikat Jana Pawła II trwał 26 lat i 5 miesięcy (trzeci pod względem długości w historii).
Papież Polak wprowadził Kościół w nowe tysiąclecie, przyczynił się do obalenia
systemu komunistycznego, podróżował z orędziem pokoju po całym świecie, bronił
praw rodziny i dzieci nienarodzonych, troszczył się o ubogich, chorych i
starszych, zainicjował Światowe Dni Młodzieży, ogłosił nowy Kodeks Prawa
Kanonicznego oraz Katechizm Kościoła Katolickiego, zawierzył cały świat Matce
Bożej oraz Bożemu Miłosierdziu, spotykał się z wyznawcami różnych wyznań i
religii.
Odbył:
- 104 zagraniczne
podróże apostolskie (poza Włochy), odwiedził 129 narodów
- 146 podróży na
terytorium Włoch (poza Rzym i Castel Gandolfo)
- 748 wizyt w Rzymie i
diecezji rzymskiej oraz w Castel Gandolfo
Opublikował liczne dokumenty:
- 14 encyklik
- 14 adhortacji
apostolskich
- 11 konstytucji
apostolskich
- 45 listów apostolskich
- 31 Motu Proprio
Ponadto w czasie podróży apostolskich
miał 3288 zaplanowanych przemówień.
Beatyfikował i kanonizował Sługi Boże z
całego świata:
- Liczba beatyfikowanych
– 1338;
- Liczba kanonizowanych
– 482 kanonizacji.
Zainicjował ważne wydarzenia dla życia
Kościoła:
- Światowe Dni Młodzieży –
19 odbyło się za Jego pontyfikatu, z tego 7 Międzynarodowych.
- Światowe Dni Modlitw o
Pokój – ogłaszał 5-krotnie, pierwszy raz 27
października 1986 r. w Asyżu z udziałem 47 delegacji reprezentujących Kościoły
i wspólnoty chrześcijańskie oraz 13 religii niechrześcijańskich.
- Lata jubileuszowe: Rok
Święty Odkupienia (III 1983- IV 1984), Rok Maryjny (VI 1987-VII 1988), Rok
Rodziny (1994), Wielki Jubileusz Roku 2000 (poprzedzony trzyletnimi
przygotowaniami), Rok Różańca (X 2002 – X 2003), Rok Eucharystii (X 2004
–X 2005)
- Światowe Spotkania
Rodzin– 4 z nich odbyły się za Jego pontyfikatu;
pierwsze w 1994 r. (Rok Rodziny) w Rzymie, następnie w Rio de Janeiro
(1997), Rzymie (2000) i w Manili na Filipinach (2003).
Odbywał spotkania i audiencje z różnymi
ludźmi:
- Oficjalne i
nieoficjalne spotkania z głowami państw i premierami – ponad 1600
- Liczba audiencji
generalnych – 1164, brało w nich udział 17 665 800 ludzi z całego
świata
PIELGRZYMKI DO POLSKI I ŚWIATA
Jan Paweł II odbył osiem podróży do Ojczyzny. Pierwszy raz do Polski
przybył 2 czerwca 1979. Pielgrzymka zbiegła się w czasie z
obchodami 900. rocznicy męczeńskiej śmierci św. Stanisława. Wówczas
wypowiedział na placu Zwycięstwa w Warszawie (obecnie plac Piłsudskiego),
pamiętne słowa: „Niech zstąpi Duch Twój! I odnowi oblicze ziemi, tej ziemi”.
Kolejne dwie pielgrzymki w roku 1983
i 1987 miały miejsce jeszcze w czasach Polskiej Rzeczpospolitej
Ludowej. Przyczyniły się do powstania „Solidarności” i dekonstrukcji ówczesnego
systemu.
Przesłanie pierwszej pielgrzymki do
wolnej Polski w roku 1991 Jan Paweł II oparł na Dekalogu. Napominał rodaków, by
dobrze korzystali z odzyskanej wolności. Kolejne wizyty odbywał w latach 1995,
1997, 1999. W czasie ostatniej pielgrzymki do Ojczyzny w 2002 roku
zawierzył cały świat Bożemu Miłosierdziu w sanktuarium w Krakowie –
Łagiewnikach.
W czasie licznych podróży zagranicznych
Jan Paweł II często odwiedzał narody, które doświadczyły wojny. Wiele podróży
miało charakter ekumeniczny. Dwukrotnie przemawiał w siedzibie ONZ w Nowym
Yorku, odwiedził komunistyczną Kubę, a w roku 2000 pielgrzymował do Ziemi
Świętej. Wtedy też modlił się pod Ścianą Płaczu w Jerozolimie.
ŚMIERĆ I PROCES KANONIZACYJNY
Papież zaczynał pontyfikat w pełni sił.
Jego zdrowie nadszarpnął zamach na życie 13 maja 1981 roku – w rocznicę
objawień fatimskich. Na placu św. Piotra Mehmet Ali Agca strzelił do papieża z
odległości trzech i pół metra. Papież swoje cudowne ocalenie przypisał
wstawiennictwu Matki Bożej.
Pod koniec lat 90, widać było, że Jan
Paweł II cierpi na chorobę Parkinsona, która stopniowo się pogłębiała. Mimo
wszystko Jan Paweł II wciąż podróżował i do końca z pełnym zaangażowaniem
pełnił swoją posługę. Niedługo przed śmiercią stracił głos i nie mógł
przemawiać do wiernych. Zmarł 2 kwietnia 2005 r. o
godzinie 21.37. Świat pogrążył się w żałobie. Pogrzeb Papieża odbył się 8
kwietnia. W uroczystościach pogrzebowych na placu św. Piotra uczestniczyło
300 tysięcy wiernych. Dwa miliardy osób oglądało transmisję z ich przebiegu w
telewizji. Trumna z ciałem spoczęła w podziemiach bazyliki św. Piotra.
13 maja 2005 roku rozpoczął się proces beatyfikacyjny Jana Pawła II. W odpowiedzi
na wołanie wiernych „Santo subito!”, wznoszone podczas pogrzebu Papieża, nowy
papież Benedykt XVI udzielił dyspensy od pięcioletniego okresu oczekiwania na
wszczęcie procesu beatyfikacyjnego.
Beatyfikacji dokonał 1 maja 2011 roku
papież Benedykt XVI. We Mszy św. na placu św. Piotra uczestniczyło ok. 1,5 mln
osób, w tym trzysta tysięcy Polaków. Na datę liturgicznego wspomnienia bł. Jana
Pawła II wybrano dzień 22 października, przypadający w rocznicę uroczystej
inauguracji pontyfikatu papieża Polaka.
Kanonizacji Jana Pawła II dokonał papież
Franciszek w niedzielę Bożego Miłosierdzia, 27 kwietnia 2014 r. w Rzymie.
żródło:https://www.centrumjp2.pl/biografia-jana-pawla-ii
